Zwerfbrief   door  Nederland
 

  
     
 



In mijn verzameling Amerikaanse poststukken komt onderstaande brief voor. Het is een postwaardestuk, in Amerika bekend als een "Stamped Envelop". In dit geval is het een uitgifte van de periode 1907-1932 (Scott nummer U429).
De "postzegel" met een afbeelding van president Washington is gedrukt en ook "embossed" (verhoogd, met diepte).
Het tarief tijdens verzending in 1921 was 2 cents voor stukken naar het buitenland. Dus geen luchtpost (AirMail).
 


De brief is afkomstig van Perkins Institution For the Blind in Watertown (Mass.), een gerenomeerd blindeninstituut.
De geadresseerde is Mlle Waldien Burger, met het adres "Zandbergen" de Heeg (?), Holland.
Het adres is wat summier. En dat had ook een gevolg, zoals hieronder wordt aangetoond.

 


De brief werd verzonden vanuit de USA op 23 juni 1921.
De eerste aankomstplaats was 's-Gravenhage op 6 juli 1921 (2 stempels aan de achterzijde). Het onduidelijke de Heeg werd wellicht aangezien als een verbastering van het Engelse "The Hague".  Men moet geconcludeerd hebben dat het echter de plaats Heeg moest zijn. Heeg is een dorp in Friesland, gelegen aan het Hegermeer.

De brief is ook in Heeg geweest op 7 juli 1921. Eén stempel aan de voorzijde (Aankomst 7.7.21 tussen 12-1 uur in de  Namiddag) en één aan de achterzijde (Vertrek 7.7.21 tussen 6-7 uur in de Namiddag) geven dat aan.
De geschreven aanduiding "Zie Steeg" is waarschijnlijk in Heeg toegevoegd.

De laatste stop is dan De Steeg, een dorp in de gemeente Rheden. De brief is ook inderdaad afgeleverd in De Steeg op 8 juli 1921 om 6 uur in de morgen (8.VII.1921 6v). Er is een bestellerstempeltje aangebracht met A.6 in een rechthoekje.
Tot zover het filatelistische aspect van deze brief.

Samengevat in de stempels:
 

  

 
Vertrek Watertown (USA) Aankomst/Vertrek s-Gravenhage Aankomst Heeg Vertrek Heeg Aankomst De Steeg
 
 
 
  Mijn nieuwsgierigheid was gewekt om meer te weten over de geadresseerde, de aanduiding "Zandbergen" en de relatie van de geadresseerde met het genoemde blindeninstituut in de USA. Door intensief speuren op het internet kwam ik in contact met een familielid van Waldien Burger met precies dezelfde naam. Uit dit contact kan ik de volgende toelichting geven.
 		  
  Waldien Burger werd geboren in Groningen op 25 maart 1897 als dochter van Huibert en Ewaldina Burger. Ze trouwde op 20 april 1926 met ene Hendrik Adriaan Lodewijk de Leeuw in het dorpje De Steeg bij Rheden. Uit dit huwelijk werden 4 kinderen geboren in de periode 1929-1935 toen het paar in Nederlands-Indië verbleef. Hendrik was daar aangesteld als houtvester en leraar aan de Middelbare Landbouwschool in Buitenzorg.
 		  
  Waldien Burger haalde in 1920 een onderwijsbevoegdheid en werd onderwijzeres bij het Blinden-Instituut te Amsterdam. Daarna behaalde ze nog diverse specialistische diploma's en werd aangesteld als onderwijzeres in blindeninstituten te Londen (UK), Watertown (USA), Waverly (USA) and Salem (USA) in de periode van 1921 tot 1924.
 		  
 


Het Blindeninstituut Perkins in Watertown/Boston, Mass.(USA)

  
     
  Volgens de brief was ze in 1921 in De Steeg in Nederland. Ze verbleef in villa Zandbergen bij haar vader. De inhoud van de brief blijft helaas onbekend. Was ze even op vakantie? Was er iemand ziek? Was er een familiefeest? We weten het niet. Het instituut in Watertown vond het in ieder geval nodig om haar te schrijven.
 		  
 


De villa Zandbergen in De Steeg

  
     
  Villa Zandbergen, nu een monument, is gelegen aan de Arnhemsestraatweg 73 in Rheden. De vader van Waldien woonde er van 1920 tot 1946. Hij overleed in 1946. Zijn vrouw was al in 1920 overleden in Gorssel.
De lokale architect G.J. Uiterwijk uit Dieren ontwierp het pand rond 1905-1910. De stijl wordt getypeerd door de overgangsarchitectuur, waarin een verschuiving van historiserend naar modern plaatsvond. Onderdeel van het monument is ook het koetshuis, een klein, rechthoekig gebouw. Het ijzeren spijlenhek dat de tuin van de weg scheidt, vormt het derde deel van het monument.
Villa Zandbergen is tijdens een brand in januari 1993 deels verwoest. Ondanks het vuur, waren de buitenmuren zover intact gebleven dat een reconstructie van het pand mogelijk was. Door middel van bouwtekeningen en foto's van voor de brand werd het huis in ere hersteld. Naar aanleiding van de brand en de herstelwerkzaamheden werden de villa, het bijbehorende koetshuis en hekwerk als monument aangemerkt. (Bron: Fotoclub Veluwezoom, op Facebook pagina Erfgoed Rheden).		  
 
  Noot:
Een zwerfbrief is een brief die langs meerdere plaatsen is gegaan omdat de brief niet meteen kon worden afgeleverd bij de geadresseerde. Of men kon de geadresseerde niet vinden (zoals in bovenstaand geval) of de geadresseerde was weer vertrokken of verhuisd. Er moeten dan wel stempels zijn aangebracht waarbij de route kan worden gevolgd. 		 
     
  Samengesteld door Toon Oomens
Terneuzen, 2017		  
     
 
     
 

Terug naar Filavaria Index