Taiwan, een opstandige provincie ?
 

  
 
 

  Het eiland Taiwan ligt 160 kilometer ten zuidoosten van China, tussen de straat van Taiwan en de Filippijnse Zee.

De oppervlakte van Taiwan is 36.000 vierkante kilometer.
Taiwan is daarmee net iets kleiner dan Nederland.

De hoofdstad is Taipé dat ligt op de noordelijke punt van het eiland.


Aan de westkust ligt een smalle strook vruchtbare grond, waar negentig procent van de gehele bevolking woont. De totale bevolking is ongeveer 21 miljoen inwoners.


Het oosten van Taiwan bestaat voornamelijk uit grillig, rotsachtig kustgebied. Tussen de twee kusten ligt een gebergte.


 

  
 
  Korte geschiedenis

Formosa is de vroegere naam voor het huidige Taiwan. In 1583 voer een Portugees schip langs het eiland, dat indertijd door de bewoners Tapanga werd genoemd.
De kapitein van het schip noemde het eiland Ilha Formosa (Portugees voor Prachtig Eiland).

In 1624 vestigde de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) zich op het eiland omdat dat op het vasteland van China (destijds Cathay genoemd) verboden werd.
Het bestuur werd gevoerd vanuit een fort genaamd Fort Zeelandia in de kustplaats Tainan.
Het eiland werd niet bezet, maar er werd samengewerkt met de plaatselijke dorpshoofden.
De VOC organiseerde het onderwijs waardoor de inheemse bevolking tot het Christendom werd bekeerd. Er werden suikerplantages aangelegd.
 		  
 

 
 

Het fort Zeelandia op een oude tekening uit omstreeks 1635.
Afmetingen 103 x 73 cm
Nationaal Archief te Den Haag

  
 
Door het economische succes van de VOC in de rietsuikerhandel vestigden er zich vanaf 1635 ook steeds meer Chinese opstandelingen en huurarbeiders.
Toen rond 1645 er op het vasteland een burgeroorlog uitbrak waardoor de Ming-dynastie door de Ching-dynastie werd verdreven, trok een groot guerrillaleger
van opstandelingenleider Tsjeng Tsjeng-kung alias "Coxinga" naar het eiland en ging de strijd aan met de VOC.
In 1662 viel Fort Zeelandia waarna de VOC het er voor gezien hield.

Tot 1683 regeerde Coxinga zijn Koninkrijk van Tungning, waarna de Chinezen het eiland inlijfden. In 1887 werd het een provincie van China.

In 1895 werd Formosa na de Eerste Japans-Chinese Oorlog van 1894 en 1895 door Japan bezet en omgevormd in de satellietstaat Koninkrijk Taiwan.
Dit duurde voort tot na de tweede wereldoorlog.
 		  
 
 

De revolutie en de opheffing van het Chinese Keizerrijk

  
     
 

 
  China:  Dr.Sun Yat-sen
 		 Taiwan:  Dr.Sun Yat-sen
 		 USA:  Dr Sun Yat-sen
 		  
 
Sun Yat-sen (12 november 1866 – 22 februari 1925) was de grondlegger van het republikeinse China.  Sun, die een opleiding als arts had gehad op Hawaii, vond dat China moest moderniseren naar Westers model. En dus moest de Keizer worden afgezet.
Op 29 december 1911 werd Sun Yat-sen tot president van de Chinese Republiek gekozen.  Sun doopte de Revolutionaire Liga om in de Kwomintang ('Volkspartij'), afgekort tot KMT.   De keizer trad af op 1 januari 1912.
Zowel de Chinese communisten van Mao Zedong als de nationalisten van Chiang Kai-shek beschouwen Sun Yat-sen als hun Vader des Vaderlands.
Zowel in China als op Taiwan bevinden zich standbeelden en herdenkingscentra voor Sun Yat-sen. Chiang Kai-shek riep Sun in 1940 uit tot 'Grondlegger van de Chinese Republiek.'
 		  
 

.

  
 

 

 
  China 1950: Mao Zedong, uitroeping van de Volksrepubliek
 		   Taiwan 1958: President Chiang Kai-shek inspecteert de troepen
 		  
 
Mao Zedong (26 december 1893 – 9 september 1976) was een Chinees politicus en partijleider. Mao met zijn Rode Boekje was decennialang hét gezicht van de Volksrepubliek China.
Mao Zedong (of zoals in Nederland de schrijfwijze was Mao Tse-tung of Mao Tse-toeng) was de leider van de Communistische Partij van China (CCP) vanaf 1935. Mao leidde het land op dictatoriale wijze, met de Culturele Revolutie als dieptepunt.

De Culturele Revolutie was feitelijk niets anders dan een poging van Mao het intellectuele leven, met alle kritische geluiden van dien, in de kiem te smoren om zo het communisme te behouden.
Tijdens Mao's bewind kwamen dan ook miljoenen mensen om het leven.

Wel steeg tijdens zijn bewind de levensverwachting in China van 35 jaar in 1949 tot 70 jaar in 1970.		  


Chiang Kai-shek (31 oktober 1887 – 5 april 1975), was een Chinees nationalistisch politicus. Hij was afkomstig uit de gezeten burgerij.

Hij sloot zich aan bij de Revolutionaire Liga van Sun Yat-sen, die later werd omgedoopt (1911) tot Kwomintang.
Chiang werd door president Sun Yat-sen voorbestemd om hem op te volgen, en werd naar Rusland gestuurd voor een gedegen militaire opleiding.

Na de dood van Sun Yat-sen in 1925 lukte het Chiang echter niet om de macht te grijpen door onenigheden met de plaatselijke "krijgsheren" en met de Japanners.
Pas in 1943 werd Generaal Chiang gekozen tot president van China.

Na de tweede wereldoorlog ontstond een breuk tussen de nationalisten van Chiang Kai-shek en de communisten van Mao Zedong.
Chiang vluchtte in 1948 naar Taiwan. Daarna is het nooit meer goedgekomen tussen beide partijen. Allebei eistten ze ook het presidentschap op.
 

  
         
  De revolutie

De Kwomintang (meestal afgekort als KMT) of "Volkspartij" werd in 1911 opgericht. De partij kwam voort uit de Revolutionaire Liga van dr. Sun Yat-sen.
De KMT was gebaseerd op democratie, volkswelvaart en nationalisme, de zogeheten "Drie principes van het volk".

Na de tweede wereldoorlog wordt,  door het verlies van de Japanners, Taiwan weer verenigd met het China op het vasteland. Dit wordt nog eens verduidelijkt op de volgende Chinese postzegel uit 1947.  De Chinese vlag wordt geplant op de plattegrond van Taiwan.

Aan het einde van de Chinese Burgeroorlog (1927-1949) vluchtte de Kwomintang, Chinese nationalisten onder leiding van Chiang Kai-Chek, nadat de communisten de oorlog gewonnen hadden, naar Taiwan. Ruim 700.000 vertegenwoordigers van de KMT elite en zo'n 800.000 KMT militairen stromen in op een oorspronkelijke bevolking van 6 miljoen inwoners.
Deze 'mainlanders' vestigen een harde KMT dictatuur. De Kwomintang bleef het gezag over het "ondeelbare China", de Republiek China, opeisen.
Op de volgende postzegel van Taiwan uit 1956 worden oude (bovenkant) en nieuwe (onderkant)  manieren van postbezorging getoond. Er is wel een kaart afgebeeld van heel China plus het eiland Taiwan (rechts beneden). De nationalist Chiang Kai-shek beschouwt zich nog steeds president van geheel China.

Het nu over het vasteland van China regerende communistische regime eist hetzelfde op onder de naam Volksrepubliek China,
maar beide regimes slaagden er niet in Taiwan en het vasteland van China onder één regering en één vlag te brengen.

Tegen de achtergrond van de koude oorlog erkennen de Verenigde Staten en andere westerse landen aanvankelijk de Kwomintang regering als gezaghebber over heel China (zie hierboven de Amerikaanse postzegel uit 1961!), maar eind jaren '70 wordt door de meeste landen de communistische regering in Peking erkend,
waarbij "kennis wordt genomen" van het feit dat deze regering tevens gezag over Taiwan opeist, echter zonder dat gezag te erkennen.
Deze diplomatieke situatie blijft tot op de dag van vandaag overeind.
China blijft Taiwan als een afvallige provincie van het Chinese rijk beschouwen.
 

  
 
 

 
  Volksrepubliek China 1968: Eerbetoon aan Mao voor zijn "Rode Boekje"
 		 Volksrepubliek China 1954: Eerbetoon aan de vernieuwde grondwet
 		  
  Citaten van Voorzitter Mao Zedong, meestal het Rode Boekje genoemd, is een publicatie van de regering van de Volksrepubliek China en werd eerst uitgegeven in 1964.
In het boekje wordt uit toespraken en publicaties van Mao Zedong geciteerd.   In China heet dit boekje dan ook "Citaten van Mao Zedong".
De titel "Rode Boekje" wordt in de westerse wereld gebruikt omdat het een boekje is van een handzaam formaat met een rode kaft.		  
     
 

 
  Republiek China / Taiwan 1982: Promotie tandenpoetsen
 		 Republiek China / Taiwan 1985: Vlag, eiland, vrolijkheid en techniek
 		  
 

 
  In februari 2007 start de "Republiek China" plotseling met een verandering van de Landsnaam op de postzegels.
De posterijen gaan zich (op voorstel van president Chen Shui-bian) profileren onder de naam "Taiwan".
Hierdoor worden de tegenstellingen tussen China en Taiwan nog eens extra op scherp gesteld.
Deze toestand heeft echter maar geduurd van 28 februari 2007 tot 20 mei 2008.

Een nieuwe regering van Taiwan heeft besloten om weer terug te keren naar de landsnaam "Republic of China".

Bovenstaande frankeerstrook ATM is van 15 januari 2009.
De afbeelding toont 2 duifjes die samen een brief vasthouden,
dit om de normalisering tussen de post van Taiwan en China (op het vasteland) te benadrukken.
Rechts beneden staat als Landsnaam:  "Republic of China (Taiwan)"
 

  
 
     
 
  Opmerking.   Het is ondoenlijk om in een kort bestek als hierboven de volledige geschiedenis van een land te beschrijven. Het was voornamelijk de bedoeling om het ontstaan van Taiwan als "zelfstandige natie" te beschrijven met postzegels als toelichting en illustratie. Ik wil geen oordeel vellen over de tegenstellingen tussen de Volksrepubliek China op het vasteland en de Republiek China op het eiland Taiwan.
Toon Oomens (augustus 2007)