| |
| |
Een brug met een eeuwenoude geschiedenis, die een belangrijke bijdrage
heeft geleverd tot de economische ontwikkeling van het voormalige
Joegoslavië en nog steeds een
cruciale rol speelt in het aanzien van het nieuwe Bosnië-Herzegovina
is de Stari Most, de "oude brug", in Mostar. |
|
| |
|
|
| |
Stari Most ("oude Brug") is een brug over de rivier de Neretva, in
Mostar, Bosnië-Herzegovina.
De stad Mostar werd gesticht in de 13e eeuw, en functioneerde als
het handelscentrum van de regio door de strategische ligging tussen
de zee en het binnenland. De enige brug over de rivier de Neretva
was in Mostar. Dit was een houten brug, die regelmatig de geest gaf
en opnieuw moest worden aangelegd.
In de 16e eeuw gaf Sultan Sulejman de Grote opdracht tot de bouw van
een stenen brug in Mostar. Het werk aan deze brug begon omstreeks
1557 onder leiding van de architect Mimar Hajrudin, en in 1566 (het
laatste jaar van de heerschappij van Sulejman de Grote) werd het
werk voltooid. In de loop der jaren werd de brug herhaaldelijk
gerestaureerd en veranderd door opeenvolgende Ottomaanse heersers.
De brug, die na enige tijd de naam "Stari Most" ("Oude Brug") kreeg,
had een enkele boog van 29 meter lang, die op een hoogte van 19
meter de rivier Neretva overspande. De stenen brug trok veel
bedrijvigheid in de regio aan. De stad Mostar groeide na het
gereedkomen in snel tempo en de markten werden uitgebreid.
|
Op beide oevers stond een toren. De toren op de oostelijke oever (de
"Hercegusa") werd na 1878, toen het gebied deel uitmaakte van het
Koningrijk-Keizerrijk Oostenrijk-Hongarije, gebruikt als
munitie-opslagplaats. De toren op de westelijke oever (de "Halebinovka"
of ook wel de "Celinova") was gedeeltelijk een gevangenis en
gedeeltelijk een uitkijktoren. De functie van uitkijktoren was
noodzakelijk om de stad en de brug te beschermen tegen aanvallen van
Venetiaanse krijgers. De functie als gevangenis werd uitgebuit om
goedkope werkkrachten in te kunnen zetten voor herstelwerkzaamheden
aan de brug.
|
| |
Stari Most vóór de Oorlog in de
Balkan (foto: National Geographic) |
|
Tijdens de Oostenrijks-Hongaarse periode werd de brug intensief
gerestaureerd en verbeterd. De toegangswegen tot de brug werden
verhoogd, zodat de brug beter bereikt kon worden. Veel werkzaamheden
die in die tijd werden uitgevoerd, zijn na de Tweede Wereldoorlog
echter weer ongedaan gemaakt.
Gedurende de Tweede Wereldoorlog bestonden er plannen om de Stari
Most te vernietigen. Dit plan is niet uitgevoerd, maar de brug liep
tijdens de Tweede Wereldoorlog wel schade op.
In 1993 werd de brug verwoest tijdens de oorlog op de Balkan. In
Mostar waren hevige gevechten uitgebroken tussen Kroaten en Moslims.
Kroatische milities, die meenden dat de brug door Moslims werd
gebruikt om troepen te bevoorraden, vernietigden de brug in november
van dat jaar in een paar uur tijd.
Na de oorlog werd er een noodbrug aangelegd, die al snel weer
functioneerde als spil van de stad Mostar. De stad was nu verdeeld
in een Kroatisch deel en een Moslim deel. De brug was in geheel in
het Moslim-gedeelte van de stad komen te liggen.
|
| |
Mostar in 1996, een noodbrug is aangelegd over de rivier. |
|
|
De herbouw van de stenen brug nam in 2001 een aanvang onder
supervisie van UNESCO.
Op 23 juli 2004 werd de brug feestelijk heropend.
De brug vormt een symbolische verbintenis tussen de Kroaten en
Moslims.
De renovatie heeft bijna 13 miljoen Euro gekost, waarvan het
merendeel door de Europese Unie betaald is.
|
| |
 |
Tijdens de feestelijke opening van de nieuwe brug op 23 juli
2004 werden er weer duikwedstrijden gehouden.
Zie hier links op de foto.
Voor de oorlog was dit een jaarlijks terugkerend festijn.
|
|
 |
Emir Balic, hierboven op een postzegel afgebeeld, was vele
decennia lang de beroemste duiker in Mostar.
Bij de openingsplechtigheden was de nu 70-jarige als eregast
aanwezig.
|
|
|
Toen hij er nog stond was de brug het symbool van het multiculturele
Bosnië: een brug tussen oost en west, tussen christendom en islam.
De verwoesting werd een van de symbolen van de oorlog in Bosnië en
van de etnische zuiveringen waarmee de oorlog gepaard ging.
Sinds de oorlog is Mostar een verdeelde stad: de moslims wonen aan
de ene kant van de Neretva en de Kroaten aan de andere,
met ieder hun eigen scholen, televisiestations en voetbalclubs.
|
|
De nieuwe Stari Most in 2004 |
|
|
| |
|
|
|
|
