UNESCO Werelderfgoed in Nederland


	UNESCO Werelderfgoed in Nederland

Op 11 augustus 2014 gaf PostNL een velletje uit met tien verschillende postzegels die aandacht besteden aan de Nederlandse werelderfgoederen die op de lijst van UNESCO staan.

Het velletje laat 9 verschillende onderwerpen zien, namelijk: Schokland en omgeving (1995), Molencomplex Kinderdijk (1997), Willemstad op Curacao (1997), het Ir.D.F.Woudagemaal (1998), Droogmakerij De Beemster (1999), het Rietveld-Schröderhuis (2000), de Waddenzee (2009), de Grachtengordel van Amsterdam (2010) en 2 keer (verschillend!) De Stelling van Amsterdam (1996).

De gegeven data staan ook vermeld op de bovenrand van het velletje. Die getallen duiden op het jaar dat de monumenten aan de UNESCO-lijst zijn toegevoegd.
De afbeeldingen lopen vanaf de postzegels door tot aan de velrand.

Net voor het verschijnen van dit velletje werd een 10e monument toegevoegd aan de UNESCO-lijst voor Nederland, namelijk de voormalige Van Nelle-fabriek in Rotterdam (2014).
Hieronder worden de genoemde 10 verschillende werelderfgoederen in meer detail getoond.
Waar mogelijk is nog extra filatelistische informatie toegevoegd met uitgiftes van vroegere data.
De teksten direct onder de afbeeldingen van de postzegels zijn van Hans Bouman (waarvoor dank!), overgenomen uit het tijdschrift KAMPIOEN van de ANWB, nummer 4, april 2015.

Het ideale landschap: Droogmakerij De Beemster
In de 17e eeuw lieten veel rijke Amsterdamse kooplieden hun oog vallen op de Beemster als locatie voor hun buitenhuis. Maar dan moest die wel worden drooggemalen. Dat gebeurde onder leiding van molenbouwer Jan Adriaanszoon, die zich vervolgens 'Leeghwater' ging noemen. De droogmakerij werd ingericht volgens de symmetrische idealen van de Oudheid en de Renaissance, met kaarsrechte wegen en bomenrijen. Rijke akkerbouwgrond werd het nooit, maar vee gedijt er prima.

De dynamiek van eb en vloed: Waddenzee
Misschien een onverwachte mededeling: de Waddenzee is uniek in de wereld. Nergens zorgt het spel van eb en vloed voor zoveel dynamiek. Het stelsel van geulen en droogvallende zandplaten, met zijn slikwad, kwelders in witte stranden, is voortdurend aan verandering onderhevig. Het biedt een voedingsbodum voor meer dan tienduizend planten- en diersoorten. Miljoenen trekvogels maken hier jaarlijks een tussenstop. De Waddenzee is het enige natuurlijke Werelderfgoed van ons land.

Hier een van de velletjes uit de serie "De Canon van Nederland", uitgegeven door TNTpost.
Het velletje bevat 2x5 zegels.
Op de ene zegel is een plattegrond afgebeeld van de Beemster
met de karakteristieke rechte wegen, sloten en kanaaltjes.
De andere zegel toont een portret van 'Leeghwater'.

In 2003 werden door TPGpost 2 blokjes uitgegeven met elk 4 postzegels die gewijd zijn aan het dierenleven op het Nederlandse wad. De postzegels van 39 eurocent tonen achtereenvolgens een scholekster, een lepelaar, een eidereend en een zeehond. De zegels van 59 eurocent tonen een kleine mantelmeeuw, een wulp, zeehonden en een zilvermeeuw, en een strandkrab.


	Eiland in de Noordoostpolder: Schokland en omgeving Temidden van de 'nieuwe' grond van de Noordoostpolder ligt het voormalige eiland Schokland. Al 4000 jaar geleden leefden hier mensen. Ooit lag Schokland in de Zuiderzee, eerst als schiereiland, later als eiland. Door landafslag werd het steeds kleiner. Armoede en overstromingsgevaar bedreigden de bewoners. In 1859 werd het daarom ontruimd.		Als een prentbriefkaart: Molencomplex Kinderdijk-Elshout Typischer Nederlands kun je het niet krijgen: de 19 molens die werden gebouwd om de boezem van de Alblasserwaard te bemalen en daarmee de inwoners van West-Nederland droge voeten te bieden. Nergens ter wereld staan zoveel molens zo dicht op elkaar. Ze vormen voor elke buitenlander Nederland in een notendop. Wie goed kijkt, ziet dat de molens allemaal hun eigen kenmerk hebben. Ze worden bediend door vrijwilligers, waarvan sommigen in de molens wonen.

Een driedimensionale Mondriaan: Rietveld-Schröderhuis
Dit bijzondere woonhuis in Utrecht werd ontworpen door architect en meubelmaker Gerrit Rietveld, in opdracht van Truus Schröder-Schräder. Gebouwd volgens de idealen van De Stijl is het opgebouwd uit horizontale en vericale lijnen en uitgevoerd in de kleuren zwart, grijs, wit, blauw, geel en rood. Alsof je een schilderij van Pieter Mondriaan binnenloopt. Het lichte, ruimtelijke, flexibel ingerichte interieur is onder meer voorzien van Rietvelds befaamde zigzagstoel en roodblauwe lattenleunstoel.

De power van stoom: Ir.D.F.Woudagemaal
In Friesland weten ze het maar al te goed: dit grootste en enige nog functionerende stoomgemaal ter wereld is een staaltje stoomtechniek van de eerste orde. 'Een hoogtepunt van Nederlandse waterbouwkunde', aldus UNESCO. Het duurt wel acht uur voor de gigantische machinerie volledig is opgestart, maar dan kan het gemaal dan ook in twee etmalen het complete watervolume van het Snekermeer leegpompen.

Het Rietveldhuis te Utrecht, hier op een postzegel
die in 1969 werd ook uitgegeven in de serie Zomerzegels
(nvph-920/924)

Een foto van het beroemde gemaal.
Bron: Udo Ockema op Wikipedia.

Ambitieuze stadsuitbreiding: Amsterdamse grachtengordel
In de Gouden Eeuw dreigde Amsterdam uit zijn voegen te barsten. Een ambitieus uitbreidingsplan was noodzakelijk. En ambitieus wás het ontwerp om aan de stad een gordel van grachten toe te voegen, die de totale oppervlakte van Amsterdam ineens vervijfvoudigde. De grachten werden het geliefde woonoord van de rijken, de vele waterwegen van groot economisch belang. De systematische aanplant van bomen en aanleg van tuinen, maakten de grachtengordel bovendien groen. En tot op de dag van vandaag internationaal geroemd staaltje van stedenbouwkundig vernuft was geboren.

Amsterdamse toverbal in de Cariben: Willemstad
Amsterdam ontmoet de tropen. Dat is Willemstad, de hoofdstad van Curacao. Jazeker, klokgevels en trapgevels in de beste Mokumse traditie, maar wel in flonkerende zuurtjeskleuren. Van okergeel tot zeeblauw, van hulkgroen tot zuurstokroze. Er hoort een mooi verhaal bij deze kleurenpracht: een gouverneur met een oogkwaal kon de felle weerkaatsing van de zon op de witte gevels niet verdragen. Te mooi om niet waar te zijn. Dat geldt eigenlijk voor de hele stad, waarvan de multiculturele bevolking al even kleurrijk is.

Deze postzegel uit 2012 geeft een kijkje aan de Herengracht in Amsterdam.

Deze postzegel uit het blokje nvph-2010 (uitgifte van 2001)
toont een gedeelte van de kleurrijke stadswal van Willemstad.

	Een pantser van water: de Stelling van Amsterdam Elke Nederlander weet: het water is zowel onze vijand als onze vriend. De Stelling van Amsterdam is een illustratie van het laatste. Een 135 kilometer lange ring van sluizen en dammen zorgde ervoor dat het gebied rondom de hoofdstad, als de nood aan de man kwam, onder water kon worden gezet. Dat water - plus een reeks forten en geschutsbatterijen - moest vijandelijke legers afschrikken. Nadat de Stelling haar militaire functie verloor, kreeg de natuur er ruim baan.

En het tiende Nederlandse Werelderfgoed in Rotterdam:
de Van Nelle fabriek

Maximumkaart met stempel 25 april 1955, de eerste dag van uitgifte.

Van Nelle fabriek, Rotterdam

Nederlandse postzegel, nvph-655, uit de
serie Zomerzegels van 1955.

Gedicht in glas en staal: Van Nelle fabriek
In de jaren negentig van de vorige eeuw stond hij nog op de nominatie om gesloopt te worden, maar sinds 2014 komt hier het aroma van Werelderfgoed je tegemoet.
Deze voormalige koffie-, thee- en tabaksfabriek werd tussen 1924 en 1927 gebouwd en geldt als een schoolvoorbeeld van het zogeheten Nieuwe Bouwen.
Van meet af aan werd het ontwerp geroemd.
De befaamde architect Le Corbusier sprak van 'een puurheid, zo onvoorwaardelijk zuiver!'
In een andere loftuiting werd het gebouw 'een gedicht in glas en staal' genoemd.

	Leessuggesties en documentaties 1. Lijst van UNESCO: http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31 2. Nederlandse Werelderfgoederen: www.werelderfgoed.nl 3. Waddenvereniging: http://www.waddenvereniging.nl/ 4. De Stelling van Amsterdam: http://www.stelling-amsterdam.nl/

Terug naar Overzicht Filavaria