Het Leesplankje van Hoogeveen
 

  
 
Het was de hoofdonderwijzer M.B.Hoogeveen (1863-1941) uit Stiens die in 1897 het "Leesplankje" bedacht. Het Leesplankje van Hoogeveen, met de woorden "aap noot mies wim zus jet teun vuur gijs lam kees bok weide does hok duif schapen" is een houten plankje met daarop afbeeldingen en daaronder de bijbehorende woorden.
Een leesplankje is een hulpmiddel bij het leren lezen. Het bestaat uit een plankje met één of meer richels waarop de letters van het woord dat boven de richel is afgebeeld gelegd kunnen worden.
Het leesplankje helpt de leerling om te zien hoe een woord ontstaat door de verschillende letters. Of anders gezegd: De scholier kan door samenvoegen van klanken woorden vormen.
 		  
     
 


Het leesplankje in zijn geheel afgebeeld
 

  
 
 
In 1906 verschenen nieuwe versies van plankjes en boekjes, die door de beroemde Cornelis Jetses (1873-1955) werden geïllustreerd.  Ook verscheen een groot formaat schoolplaat van 105 x 93,5 cm met de zelfde afbeeldingen om aan de muur van het klaslokaal te hangen.
Er kwam nog een tweede plankje (raam, roos, neef, fik, gat, wiel, zes, juk, schop, voet, neus, muur, bijl, hok, duif, ei). Voor de onderwijzer(es) waren er verder nog instructieboekjes.
 		  
 



Het tweede plankje in zijn geheel afgebeeld
 

  

 
  Op 4 april 2006 werden door TPGpost/PostNL 2 velletjes uitgegeven in het kader van de "Ouderenzegels" (Zomerzegels) met delen van het eerste leesplankje:
 		  
     
 

 
 
  Op 16 mei 2011 werden 2 aanvullingen uitgegeven met een toeslag voor de Ouderenhulp:
 		  
 

 
 
  Op 1 juni 2012 tenslotte verschenen weer 2 aanvullingen als Zomerzegels met delen van het Leesplankje:
 		  
 

 
 

 
 


Het leesplankje van Hoogeveen in schooluitvoering aan de muur.
De letters hangen hier aan spijkertjes.

Het leesplankje van Hoogeveen is vele jaren in gebruik geweest.
De meeste mensen van boven de 60 zullen er waarschijnlijk ook kennis mee gemaakt hebben.

 

  
 
  En hoe leren kinderen tegenwoordig lezen?
Er zijn vele didactische methodes beschikbaar. Als belangrijkste stromingen zijn er de Globaalmethode en de Veilig-Leren-Lezen-Methode.

De Globaalmethode
Bij deze methode die in het begin van de 20e eeuw is ontstaan en waartoe ook het LEESPLANKJE behoort gaat uit van gehele woorden, klanken en hele zinnen, die eerst moeten worden ingeprent.
Soms wordt deze methode wel "natuurlijk lezen" genoemd. Maar deze methode blijkt uitermate moeilijk voor kinderen die niet zo snel zijn met lezen en zeker voor kinderen met dyslexie.

De Veilig-Leren-Lezen-Methode
Bij deze methode wordt geoefend met letters en klanken. De kinderen maken nieuwe woorden met bekende letters, zoals i, ik, nik, kim, vis, mis,.... en dan a, ma, maan, maas, maak.........enz.
 		  
     


Hieronder een aantal postzegels die met "Leren lezen" en "Lezen" te maken hebben.
 
 


Woorden maak je van letters





Rekenen en taal in een schoolklas in Afrika



Samen leren lezen schept een band

  
         
 


"Opgaan in een boek......."


Jong geleerd is oud gedaan.......


Het leesuurtje in de klas

  
         
 



Het (voor)lezen van boeken
prikkelt de fantasie....

 

 
    Bronnen  
  1. Wikipedia  
  2. www.postzegelblog.nl  
  3. http://www.het-leesplankje.nl/index.html  
  4. eigen verzameling  
       
 
  Samengesteld door Toon Oomens (juni 2016)  


Terug naar Filavaria